Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tanımına göre diyabet (şeker hastalığı); pankreas artık insülin üretemediğinde veya vücut pankreasın ürettiği insülini gerektiği gibi kullanamadığında ortaya çıkan, hiperglisemi ile karakterize kronik bir metabolik hastalıktır.
Şeker hastalığı çok çeşitli ayak sorunlarının oluşma riskini artırır ve hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde değiştirebilir. Bu nedenle, ayaklarınız ve olası ülserler hakkında bilmeniz gerekenler;
1. Diyabetik ayak ülseri olarak bilinen ayak yaraları, diyabetli bireylerin genellikle ayağının alt kısmında bulunan açık yaralar olarak tanımlanır.
2. Diyabetik ayak yaralarına tipik olarak zayıf damarlanma, nöropati denilen sinirlerde hasar oluşumu ve tekrarlayan ayak travmalarının (ayağı sert bir yere çarpma, ayakkabının oluşturduğu basınç ve sürtünme gibi) bir kombinasyonu neden olur.
3. Diyabetik ayak ülseri, dünya genelinde yılda %6.3 görülme oranı ile diyabetin en sık görülen komplikasyonudur; dünya çapında her yıl 9.1-26.1 milyon diyabetli, diyabetik ayak yaralarından etkilenir. 2015 yılında diyabetik ayak tedavisinin küresel maliyetinin 1.3 trilyon $ olduğu tahmin ediliyor.
4. Bu yaraların tedavisinde mümkün olan en iyi sonuca ulaşmak için uygun tedavi seçimi ve hasta merkezli bir yaklaşım gerekir. Öyle ki, ayak ülserinin ilerlemesi ve enfeksiyon oluşması ampütasyon riskini oluşturur. Ampütasyondan sonraki 5 yıl içinde gerçekleşen ölüm oranları ise oldukça yüksektir.
5. Diyabetle ilişkili böbrek, göz ve kalp hastalığı gelişen bireyler diyabetik ayak yarası için de risk altındadır.
6. Diyabetik ayak yaralarının tedavisinde amaç yaranın iyileşmesini sağlamak ayrıca altta yatan hastalık süreçlerini ele almaktır; enfeksiyon kontrolü, kan şekerinin kontrol altında tutulması gibi.
7. Yara debridmanı, özel kalıplı ayakkabılar, hiperbarik oksijen tedavisi, negatif basınç uygulaması, bakteriyofaj tedavisi gibi tedavi yöntemleri bulunur.
8. Hipertansiyon, yüksek kolesterol, sigara ve yetersiz beslenme diyabetik ayak yaralarının iyileşmesini engelleyebilecek risk faktörleri arasında yer alır.
9. Diyabetik ayak yaralarının tedavisi, kişinin durumu ciddiye alarak yara bakımına dikkat etmesine doğrudan bağlıdır. Bu nedenle ilaç kullanımı, beslenme, sağlıklı yaşam tarzı, ayak sağlığı ve bakım takibi uygun şekilde planlanmalıdır.
10. Doktor randevularınızda diyabetik ayak sağlığı ve bakımı, enfeksiyon belirtileri, pansuman uygulamaları, tedavi seçenekleri ve gerekli kontroller gibi konularda bilgi almanız tedavi süreciniz için size yardımcı olacaktır.
